Η Πρώτη Σταυροφορία: Η πορεία προς την ανατολή και η κατάληψη της Ιερουσαλήμ.

Η Πρώτη Σταυροφορία (1095-1102) ήταν μια στρατιωτική εκστρατεία των δυτικοευρωπαϊκών δυνάμεων για την ανακατάληψη της πόλης της Ιερουσαλήμ και των Αγίων Τόπων από τον μουσουλμανικό έλεγχο. Σχεδιασμένη από τον Πάπα Ουρβανό Β΄ μετά από έκκληση του Βυζαντινού αυτοκράτορα Αλέξιου Α΄ Κομνηνού για βοήθεια , η Σταυροφορία ήταν επιτυχής με τις χριστιανικές δυνάμεις να παίρνουν τον έλεγχο της Ιερουσαλήμ στις 15 Ιουλίου 1099.

Περίπου 60.000 στρατιώτες συμμετείχαν στην Πρώτη Σταυροφορία, η οποία ξεκίνησε το 1095. Μετά από εκστρατείες στη Μικρά Ασία και τη Μέση Ανατολή, μεγάλες πόλεις όπως η Νίκαια και η Αντιόχεια ανακαταλήφθηκαν και στη συνέχεια ο πραγματικός στόχος, η ίδια η Ιερουσαλήμ. Θα ακολουθούσαν πολλές ακόμη σταυροφορίες , οι στόχοι θα διευρύνονταν, όπως και το πεδίο των συγκρούσεων, έτσι ώστε ακόμη και η Κωνσταντινούπολη να δεχτεί επίθεση στις επόμενες εκστρατείες.

Αίτια της Πρώτης Σταυροφορίας

Η πρώτη και πιο σημαντική αιτία της Πρώτης Σταυροφορίας ήταν η άνοδος των Μουσουλμάνων Σελτζούκων, μιας τουρκικής φυλής της στέπας. Οι Σελτζούκοι κέρδισαν σημαντικές νίκες στη Μικρά Ασία ενάντια στους βυζαντινούς στρατούς, κυρίως στη μάχη του Μαντζικέρτ τον Αύγουστο του 1071. Ως αποτέλεσμα, απέκτησαν τον έλεγχο μεγάλων πόλεων όπως η Έδεσσα και η Αντιόχεια και, το 1078, οι Σελτζούκοι δημιούργησαν το Σουλτανάτο του Ρουμ με πρωτεύουσά τους τη Νίκαια της Βιθυνίας στη βορειοδυτική Μικρά Ασία. Μέχρι το 1087 είχαν πάρει τον έλεγχο της Ιερουσαλήμ.

Ο Βυζαντινός αυτοκράτορας Αλέξιος Α’ Κομνηνός (1081-1118) συνειδητοποίησε ότι η επέκταση των Σελτζούκων στους Αγίους Τόπους ήταν μια ευκαιρία να κερδίσει τη βοήθεια των δυτικών στρατών στη μάχη του για τον έλεγχο της Μικράς Ασίας. Κατά συνέπεια, ο Αλέξιος απηύθυνε έκκληση στη δύση για στρατιώτες τον Μάρτιο του 1095. Η έκκληση στάλθηκε στον Πάπα Ουρβανό Β’ (1088-1099) ο οποίος ανταποκρίθηκε όπως και χιλιάδες Ευρωπαίοι ιππότες.

Ο Πάπας Ουρβανός Β’ είχε ήδη στείλει στρατεύματα για να βοηθήσει τους Βυζαντινούς το 1091 κατά των νομάδων της στέπες, των Πετσενέγκων που εισέβαλαν στη βόρεια περιοχή του Δούναβη της Βυζαντινής αυτοκρατορίας. Ήταν και πάλι διατεθειμένος σε βοήθεια για διάφορους λόγους. Μια σταυροφορία για να επαναφέρει τους Αγίους Τόπους υπό χριστιανικό έλεγχο ήταν αυτοσκοπός – τι καλύτερος τρόπος για να προστατευθούν τόσο σημαντικές τοποθεσίες όπως ο τάφος του Ιησού Χριστού, ο Πανάγιος Τάφος στην Ιερουσαλήμ. Οι Χριστιανοί που ζούσαν εκεί ή επισκέπτονταν για προσκύνημα χρειάζονταν επίσης προστασία. Επιπλέον, υπήρχαν πολλά οφέλη.

Μια σταυροφορία θα αύξανε το κύρος του παπισμού, καθώς θα οδηγούσε έναν συνδυασμένο δυτικό στρατό, και θα εδραίωνε τη θέση του στην ίδια την Ιταλία, έχοντας βιώσει σοβαρές απειλές από τους Γερμανούς Αυτοκράτορες τον προηγούμενο αιώνα, οι οποίοι μάλιστα είχαν αναγκάσει τους πάπες να μετεγκατασταθούν μακριά από τη Ρώμη. Ο Ουρβανός Β’ ήλπιζε επίσης να γίνει επικεφαλής μιας ενωμένης δυτικής (καθολικής) και ανατολικής (ορθόδοξης) χριστιανικής εκκλησίας, πάνω από τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως. Οι δύο εκκλησίες είχαν χωριστεί από το 1054 λόγω διαφωνιών σχετικά με το δόγμα και τις λειτουργικές πρακτικές. Και σε περίπτωση που κάποιος ανησυχούσε για το πόσο Χριστιανική θα ήταν μια εκστρατεία βίας θα μπορούσε να δικαιολογηθεί με αναφορές σε συγκεκριμένα εδάφια της Βίβλου και θα τονιζόταν οτι ήταν ένας αγώνας για την απελευθέρωση των χριστιανικών εδαφών, όχι επίθεση, και ότι οι στόχοι ήταν δίκαιοι.

Στις 27 Νοεμβρίου 1095, ο Ουρβανός Β’  κάλεσε σε σταυροφορία σε μια ομιλία του κατά τη διάρκεια του Συμβουλίου του Clermont, Γαλλία. Το μήνυμα, γνωστό ως Indulgence και απευθύνθηκε ειδικά σε ιππότες, ήταν δυνατό και ξεκάθαρο: όσοι υπερασπίζονταν τον Χριστιανικό κόσμο θα ξεκινούσαν ένα προσκύνημα, όλες οι αμαρτίες τους θα ξεπλύνονταν και οι ψυχές τους θα καρπώνονταν ανείπωτα οφέλη στην επόμενη ζωή. Στη συνέχεια, ο Ουρβανός Β’ ξεκίνησε μια περιοδεία κηρύγματος στη Γαλλία κατά τη διάρκεια του 1095-1096 για να στρατολογήσει σταυροφόρους, όπου το μήνυμά του ήταν καρυκευμένο με υπερβολικές ιστορίες για το πώς, εκείνη ακριβώς τη στιγμή, τα χριστιανικά μνημεία μολύνονταν και οι χριστιανοί πιστοί διώκονταν και βασανίζονταν. 

Πρεσβείες και επιστολές εστάλησαν σε όλα τα μέρη του Χριστιανικού κόσμου. Μεγάλες εκκλησίες όπως αυτές στη Λιμόζ, Ανζέρ και Τουρ λειτουργούσαν ως κέντρα στρατολόγησης, όπως και πολλές αγροτικές εκκλησίες και ιδιαίτερα τα μοναστήρια. Το κάλεσμα στους πιστούς να «πάρουν το σταυρό» – όπου ορκίζονταν να γίνουν σταυροφόροι και στη συνέχεια φορούσαν έναν σταυρό στον ώμο για να διακηρύξουν την υποχρέωσή τους – υπήρξε εκπληκτική επιτυχία. 

Οι Πολεμιστές της Ευρώπης, ερεθισμένοι από τις έννοιες της θρησκευτικής ζέσης, της προσωπικής σωτηρίας, του προσκυνήματος, της περιπέτειας και της επιθυμίας για υλικό πλούτο, συγκεντρώθηκαν το 1096, έτοιμοι να ξεκινήσουν για την Ιερουσαλήμ. Η ημερομηνία αναχώρησης ορίστηκε για τις 15 Αυγούστου του ίδιου έτους. Περίπου 60.000 σταυροφόροι, συμπεριλαμβανομένων περίπου 6.000 ιπποτών, θα συμμετείχαν στα πρώτα κύματα.

Ο Μουσουλμανικός Εχθρός

Οι Σελτζούκοι Μουσουλμάνοι που είχαν καταλάβει το μεγαλύτερο μέρος της Μικράς Ασίας και της βόρειας Συρίας στις τελευταίες δεκαετίες του 11ου αιώνα αντιμετώπιζαν τα δικά τους προβλήματα ακόμη και πριν φτάσουν οι σταυροφόροι. Βρίσκοταν σε σύγκρουση με τους σκληρούς αντιπάλους τους, τους Σιίτες Φατιμίδες, με έδρα την Αίγυπτο, οι Σουνίτες Σελτζούκοι Μουσουλμάνοι είχαν καταλάβει την Ιερουσαλήμ από αυτούς. Ωστόσο, ένα σοβαρό πλήγμα στις φιλοδοξίες των Σελτζούκων ήρθε με το θάνατο του ισχυρού Σελτζούκου Σουλτάνου Μαλικσάχ το 1092, ο οποίος προκάλεσε έναν αγώνα για την εξουσία από διάφορους τοπικούς άρχοντες χωρίς κανένας να κερδίσει την υπεροχή. Περαιτέρω, η βάση των Σελτζούκων βρισκόταν στη Βαγδάτη, πολύ μακριά από τις μάχες που θα γίνονταν καθ’ όλη τη διάρκεια της Πρώτης Σταυροφορίας, και έτσι υπήρχε μικρή κεντρική υποστήριξη ή διαχείριση του πολέμου. 

Επιπλέον, οι σιίτες μουσουλμάνοι κατάφεραν να ανακτήσουν τον έλεγχο της Ιερουσαλήμ από τους Σελτζούκους λίγους μόλις μήνες πριν φτάσουν οι Σταυροφόροι. Και οι δύο ομάδες μουσουλμάνων πιθανότατα αγνοούσαν εντελώς τη θρησκευτική φύση της αποστολής του Σταυροφόρου και ότι διέφεραν από τις συνηθισμένες βυζαντινές εκστρατείες. Οι ευγενείς ιππότες από τη Δύση, όμως, δεν ενδιαφέρονταν μόνο να λεηλατήσουν έναν εχθρό και να αποσπάσουν φορητά πλούτη, βρίσκονταν στούς Άγιους Τόπους για μόνιμη κατάκτηση.

Πέτρος ο Ερημίτης & η «Λαϊκή Σταυροφορία»

Κατά ειρωνικό τρόπο, και παρά τις σκόπιμες προθέσεις του Πάπα να απευθύνει έκκληση ειδικά σε ιππότες (αυτό που είχε ζητήσει ο Αλέξιος), πολλοί άλλοι άνθρωποι επιθυμούσαν να πάρουν μέρος σε μια σταυροφορία. Η πρώτη μεγάλη ομάδα ήταν ο λαϊκός στρατός, μια μικτή ομάδα φτωχών κοινών ανθρώπων και μικρών ιπποτών. Επικεφαλής τους ήταν ο ιεροκήρυκας Πέτρος ο Ερημίτης και ο ιππότης Βάλτερ ο Πέννηρος (Sansavoir). Ανεπαρκώς εξοπλισμένοι και οδηγημένοι στην αναζήτηση τροφής λόγω έλλειψης προμηθειών καθώς διέσχιζαν την Ευρώπη, έκαναν λίγους φίλους στη διαδρομή. Ο Πέτρος είχε νωρίτερα πάει σε ένα προσκύνημα στους Αγίους Τόπους όπου είχε αιχμαλωτιστεί από μουσουλμάνους και βασανίστηκε, τώρα ήταν η ευκαιρία του να εκδικηθεί.

Εν τω μεταξύ, μια δεύτερη ομάδα σταυροφόρων, εξίσου ταπεινοί και κακομαθημένοι, κατέβηκε απο τον Ρήνο. Με επικεφαλής τον κόμη Emicho του Λένινγκεν, η ομάδα έστρεψε το θρησκευτικό της μίσος εναντίων των Εβραίων στο Speyer, στο Mainz, στην Trier και στην Κολωνία. Και οι δύο ομάδες σταυροφόρων, που μερικές φορές αναφέρονται ως «Λαϊκή Σταυροφορία» (παρόλο που στην πραγματικότητα περιείχε μερικούς ιππότες), έφτασαν στην Κωνσταντινούπολη στις αρχές του καλοκαιριού του 1096 με σκοπό να προχωρήσουν στην Ιερουσαλήμ για να απομακρύνουν τους Σελτζούκους. Αυτούς τους πρωτοεμφανιζόμενους περιγράφει η Άννα Κομνηνή (1083-1153), ιστορικός και κόρη του Βυζαντινού αυτοκράτορα, στην Αλεξιάδα της:

Ο Αλέξιος τους έστειλε αμέσως στη Μικρά Ασία, όπου, αγνόησαν τη συμβουλή του Βυζαντίου, δέχτηκαν ενέδρα και εξοντώθηκαν κοντά στη Νίκαια από έναν στρατό Σελτζούκων με επικεφαλή τον Κιλίζ Αρσλάν στις 21 Οκτωβρίου 1096. Δεν ήταν αυτό που είχε ο Αλέξιος ή ο Πάπας Ουρβανός Β’ στο μυαλό όταν ξεκίνησαν το κίνημα της σταυροφορίας.

Η Άλωση της Αντιόχειας

Το δεύτερο κύμα των σταυροφόρων, αυτή τη φορά αποτελούμενο από περισσότερους άρχοντες, ιππότες και επαγγελματίες πολεμιστές, έφτασε στην Κωνσταντινούπολη το φθινόπωρο και το χειμώνα του 1096. Η δεύτερη παρτίδα δεν χαροποίησε ιδιαίτερα τον βυζαντινό αυτοκράτορα, καθώς ανάμεσα στους Άρχοντες της εκστρατείας υπήρχε ένας παλιός εχθρός του Αλέξιου, ο Νορμανδός Βοημούνδος του Τάραντα. Αυτός και ο πατέρας του, ο Ρομπέρτος Γυισκάρδος, ο δούκας της Απουλίας, είχαν επιτεθεί στη Βυζαντινή Ελλάδα μεταξύ 1081 και 1084. 

Το 1097 ο Βοημούνδος και οι ιππότες του έφτασαν στην Κωνσταντινούπολη και αρχικά, τα πράγματα πήγαν καλά με τον Νορμανδό να ορκίζεται πίστη στον αυτοκράτορα μαζί με άλλους ηγέτες των Σταυροφόρων όπως ο Godfrey of Bouillon, ο Δούκας της Κάτω Λωρραίνης και ο Raymond IV, κόμης της Τουλούζης. Υπήρχαν πολλοί περισσότεροι ευγενείς εκτός αυτού, και με τον καθένα να διοικεί τη δική του ομάδα ιπποτών, για να μην αναφέρουμε τα πρακτικά προβλήματα των γλωσσικών φραγμών, ήταν ένα μικρό θαύμα ότι η εκστρατεία πέτυχε οτιδήποτε. Η επιτυχία τους θα ξάφνιαζε τους πάντες.

Ο Αλέξιος χρησιμοποίησε καλά τους σταυροφόρους, παρά τους βιασμούς και τις λεηλασίες που διέπραξαν τα λιγότερο ευσεβή μέλη των δυτικών στρατών που προκαλούσαν χάος καθώς διέσχιζαν την Ευρώπη και την επικράτεια της Αυτοκρατορίας. Οι Νορμανδοί ήθελαν να νικήσουν τους Σελτζούκους και να ιδρύσουν κάποια νέα δικά τους βασίλεια. Ο Αλέξιος μπορεί κάλλιστα να συμβιβάστηκε με αυτό το σχέδιο, καθώς τέτοια βασίλεια θα μπορούσαν να αποδειχθούν χρήσιμα στα σύνορα της Αυτοκρατορίας. Με μια μικτή δύναμη σταυροφόρων, ο στρατός του Αλεξίου, με διοικητή τον βυζαντινό στρατηγό Τατίκιο, κατάφερε έτσι να ανακαταλάβει τη Νίκαια τον Ιούνιο του 1097, αν και οι Σελτζούκοι είχαν, στην πραγματικότητα, προτιμήσει να εγκαταλείψουν την πόλη στους Βυζαντινούς και να πολεμήσουν. Στη συνέχεια, σάρωσαν την πεδιάδα της Ανατολίας και κέρδισαν μια μεγάλη νίκη στο Δορύλαιο την 1η Ιουλίου 1097.

Ο σταυροφορικός στρατός στη συνέχεια διασπάστηκε τον Σεπτέμβριο του 1097, με έναν στρατό να κινείται πιο ανατολικά προς την Έδεσσα και έναν άλλο προς την Κιλικία στα νοτιοανατολικά. Το κύριο σώμα κατευθύνθηκε προς την Αντιόχεια στη Συρία, το κλειδί για τα σύνορα του Ευφράτη. Η μεγάλη πόλη ήταν μια από τις πέντε πατριαρχικές έδρες της χριστιανικής εκκλησίας, κάποτε έδρα των Αγίων Παύλου και Πέτρου, και πιθανή γενέτειρα του Αγίου Λουκά. Η κατάληψή της ήταν σημαντικός στρατηγικός αλλα και ψυχολογικός στόχος.

Αν και καλά οχυρωμένη και πολύ μεγάλη για να περικυκλωθεί πλήρως, η Αντιόχεια ήταν πράγματι η επόμενη μεγάλη σύλληψη των σταυροφόρων στις 3 Ιουνίου 1098 μετά από μια επίπονη πολιορκία 8 μηνών όπου οι ίδιοι οι επιτιθέμενοι πολιορκήθηκαν από μια μουσουλμανική δύναμη από τη Μοσούλη.

Οι Σταυροφόροι υπέφεραν επίσης από πανώλη, πείνα και ερημιές. Δυστυχώς για τον Αλέξιο, στο δρόμο του για να υποστηρίξει την πολιορκία της πόλης, συνάντησε πρόσφυγες από την περιοχή που τον ενημέρωσαν λανθασμένα ότι οι Σταυροφόροι ήταν στα πρόθυρα της ήττας από έναν τεράστιο μουσουλμανικό στρατό και έτσι ο αυτοκράτορας επέστρεψε στην πατρίδα του.

Ο Βοημούνδος δεν χάρηκε πολύ όταν ανακάλυψε ότι ο στρατός του είχε εγκαταλειφθεί από τους Βυζαντινούς, ακόμα κι αν κατέλαβε την πόλη ούτως ή άλλως και νίκησε μια δύναμη ανακούφισης. Ο Νορμανδός αποφάσισε να απαρνηθεί τον όρκο του να επιστρέψει όλα τα κατεχόμενα εδάφη στον Αυτοκράτορα και κράτησε την πόλη για τον εαυτό του. Έτσι οι σχέσεις επιδεινώθηκαν αμετάκλητα μεταξύ των δύο ηγετών.

Η κατάληψη της Ιερουσαλήμ

Τον Δεκέμβριο του 1098, ο σταυροφορικός στρατός προχώρησε προς την Ιερουσαλήμ, καταλαμβάνοντας αρκετές πόλεις-λιμάνια της Συρίας στο δρόμο τους. Έφτασαν, τελικά, στον τελικό προορισμό τους στις 7 Ιουνίου 1099. Από τον τεράστιο στρατό που είχε εγκαταλείψει την Ευρώπη, υπήρχαν τώρα μόνο περίπου 1.300 ιππότες και περίπου 12.500 πεζοί για να επιτύχουν αυτό που υποτίθεται ότι ήταν ο πρωταρχικός στόχος της Σταυροφορίας.

Προστατευμένη από τεράστια τείχη και έναν συνδυασμό τάφρου και γκρεμών, η Ιερουσαλήμ θα ήταν πολύ δύσκολο να καταληφθεί. Ευτυχώς, πολλά γενουατικά πλοία έφτασαν την κατάλληλη στιγμή με ξυλεία, η οποία χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή δύο πολιορκητικών πύργων, καταπέλτων και ενός κριού. Παρά τα όπλα αυτά, οι υπερασπιστές αντιστάθηκαν στην πολιορκία, αν και η μουσουλμανική φρουρά ήταν εντυπωσιακά απρόθυμη να κάνει επιδρομές στους πολιορκητές, ίσως να περίμεναν την υποσχεμένη ανακούφιση από την Αίγυπτο. Στη συνέχεια, στα μέσα Ιουλίου, ο Godfrey of Bouillon αποφάσισε να επιτεθεί σε αυτό που νόμιζε ότι έμοιαζε με πιο αδύναμο τμήμα του τείχους. 

Στήνοντας τον πολιορκητικό τους πύργο κάτω από την κάλυψη του σκότους και γεμίζοντας ένα τμήμα της τάφρου, οι Σταυροφόροι κατάφεραν να φτάσουν σε απόσταση αγγίγματος από τα τείχη. Με τον Godfrey να τους οδηγεί, οι επιτιθέμενοι έκαμψαν τις άμυνες και βρέθηκαν μέσα στην πόλη στις 15 Ιουλίου 1099.

Ακολούθησε μια μαζική σφαγή Μουσουλμάνων και Εβραίων, αν και οι αριθμοί των 10.000 ή και 75.000 νεκρών είναι πολύ πιθανόν υπερβολή. Μια σύγχρονη μουσουλμανική πηγή (Ibn al-Arabi) αναφέρει τον αριθμό σε 3.000 από τους πιθανούς 30.000 κατοίκους της πόλης. Μέσα σε ένα μήνα, ένας μεγάλος αιγυπτιακός στρατός έφτασε για να πάρει πίσω την πόλη, αλλά ηττήθηκαν στο Ascalon. Η Ιερουσαλήμ, προς το παρόν τουλάχιστον, ήταν ξανά στα χέρια των χριστιανών. Ο Godfrey of Bouillon, ο ήρωας της πολιορκίας, έγινε βασιλιάς της Ιερουσαλήμ. Πίσω στην Ιταλία, ο Πάπας Ουρβανός Β’ είχε πεθάνει στις 29 Ιουλίου 1099 χωρίς να γνωρίζει την επιτυχία της σταυροφορίας του. Για ορισμένους ιστορικούς, το Ascalon σηματοδοτεί το τέλος της Πρώτης Σταυροφορίας.

Περισσότερες Νίκες

Έχοντας ολοκληρώσει την αποστολή τους, πολλοί σταυροφόροι επέστρεψαν τώρα στην Ευρώπη, μερικοί με πλούτη, λίγοι με ιερά λείψανα. Ένα νέο κύμα σταυροφόρων, ωστόσο, έφτασε στην Κωνσταντινούπολη το 1100, και οργανώθηκαν από τον Ραϋμόνδο της Τουλούζης. Στις 17 Μαΐου 1101 η Καισάρεια καταλήφθηκε. στις 26 Μαΐου έπεσε και η Άκρα. Δυστυχώς, όμως, για τις μελλοντικές σταυροφορίες, οι μουσουλμάνοι εξοικειώθηκαν περισσότερο με τις δυτικές τακτικές μάχης και τα όπλα. Τον Σεπτέμβριο του 1101 ένας σταυροφορικός στρατός από Λομβαρδούς, Γάλλους και Γερμανούς ιππότες ηττήθηκε από τους Σελτζούκους. Τα πράγματα θα γίνονταν πιο δύσκολα για τους δυτικούς στρατούς τους επόμενους δύο αιώνες πολέμου .

Εν τω μεταξύ, ο Αλέξιος δεν είχε εγκαταλείψει την Αντιόχεια και έστειλε μια δύναμη για να επιτεθεί στην πόλη ή τουλάχιστον να την απομονώσει από τις γύρω περιοχές που κατείχαν οι Σταυροφόροι. Ο Βοημούνδος είχε φύγει, ωστόσο, και επιστρέφοντας στην Ιταλία, έπεισε τον Πάπα Πασχάλ Β’ και τον Γάλλο βασιλιά Φίλιππο Α’ ότι η πραγματική απειλή για τον χριστιανικό κόσμο ήταν οι Βυζαντινοί. Ο ύπουλος αυτοκράτορας και η δόλια εκκλησία τους έπρεπε να εξαλειφθούν, και έτσι μια εισβολή στο Βυζάντιο, η ακριβής τοποθεσία ήταν η Αλβανία, ξεκίνησε το 1107. 

Απέτυχε, κυρίως επειδή ο Αλέξιος κινητοποίησε τις καλύτερες δυνάμεις του για να τους συναντήσει και ο Πάπας εγκατέλειψε την υποστήριξή του στην εκστρατεία. Ως αποτέλεσμα, ο Βοημούνδος αναγκάστηκε να δεχτεί την υποτέλεια στον Βυζαντινού αυτοκράτορα, ο οποίος τον άφησε να κυβερνήσει την Αντιόχεια στο όνομα του Αλεξίου. Έτσι, τέθηκε το πρότυπο για τη χάραξη των κατεχόμενων εδαφών.

Αξιολόγηση: Επιτεύγματα & Αποτυχίες

Η Πρώτη Σταυροφορία ήταν επιτυχής καθώς η Ιερουσαλήμ ανακαταλήφθηκε, αλλά για να διασφαλιστεί ότι η Αγία Πόλη θα παρέμενε στα χέρια των Χριστιανών, ήταν απαραίτητο να δημιουργηθούν διάφοροι δυτικοί οικισμοί στην περιοχή (συλλογικά γνωστά ως Κράτη των Σταυροφόρων , Λατινική Ανατολή ή Outremer). Δημιουργήθηκαν επίσης τάγματα ιπποτών για την καλύτερη άμυνά τους. Σαφώς, θα χρειαζόταν μια σταθερή προσφορά νέων σταυροφόρων τις επόμενες δεκαετίες και ένα κύμα φόρων για τη χρηματοδότησή τους. Αρχικά, υπήρξαν σφαγές τοπικών πληθυσμών, αλλά οι δυτικοί συνειδητοποίησαν σύντομα ότι για να διατηρήσουν τα κέρδη τους χρειάζονταν την υποστήριξη των εξαιρετικά διαφορετικών τοπικών πληθυσμών. Κατά συνέπεια, αυξήθηκε η ανοχή των μη χριστιανικών θρησκειών, αν και με ορισμένους περιορισμούς.

Παρά τη συνεχιζόμενη στρατολόγηση στην Ευρώπη και τις προσπάθειες να δημιουργηθούν μόνιμες «αποικίες» και βασίλεια, αποδείχθηκε αδύνατο να διατηρηθούν τα κέρδη της Πρώτης Σταυροφορίας και χρειάστηκαν περισσότερες εκστρατείες για την ανακατάληψη πόλεων όπως η Έδεσσα και η ίδια η Ιερουσαλήμ μετά την εκ νέου πτώση της το 1187. Θα υπήρχαν οκτώ επίσημες σταυροφορίες και αρκετές άλλες ανεπίσημες καθ’ όλη τη διάρκεια του 12ου και 13ου αιώνα, που όλες συνάντησαν περισσότερη αποτυχία παρά επιτυχία.

Υπήρχαν απρόβλεπτες και αρνητικές συνέπειες στην Α’ Σταυροφορία, κυρίως η ρήξη των δυτικο-βυζαντινών σχέσεων και η φρίκη των Βυζαντινών σε απείθαρχες ομάδες πολεμιστών που προκάλεσαν όλεθρο στην επικράτειά τους. Οι μάχες μεταξύ των σταυροφόρων και των βυζαντινών δυνάμεων ήταν συχνές και η δυσπιστία και η καχυποψία για τις προθέσεις τους μεγάλωνε. Ήταν μια ενοχλητική σχέση που μόνο χειροτέρευε, και η δυσπιστία μεταξύ Ανατολής και Δύσης θα κορυφωθεί με την λεηλασία της Κωνσταντινούπολης το 1204.

Ομάδες σταυροφόρων, συνήθως όχι ιππότες αλλά οι φτωχοί των πόλεων, εκμεταλλεύτηκαν την ευκαιρία της χριστιανικής ζέσης για να επιτεθούν σε μειονοτικές ομάδες, ειδικά στους Εβραίους στη βόρεια Γαλλία και τη Ρηνανία. Το κίνημα των σταυροφοριών εξαπλώθηκε και στην Ισπανία όπου, τη δεύτερη και τρίτη δεκαετία του 12ου αιώνα, έγιναν επιθέσεις εναντίον των Μαυριτανών εκεί. Η Πρωσία, η Βαλτική, η Βόρεια Αφρική και η Πολωνία, μεταξύ πολλών άλλων περιοχών, θα ήταν επίσης μάρτυρες σταυροφορικών στρατών μέχρι τον 16ο αιώνα καθώς το ιδεώδες της σταυροφορίας, παρά τις αμφίβολες στρατιωτικές επιτυχίες, συνέχιζε να απευθύνεται σε ηγέτες, στρατιώτες και απλούς ανθρώπους στην δυτική Ευρώπη, και ο στόχος τους διευρύνθηκε για να συμπεριλάβει όχι μόνο μουσουλμάνους αλλά και ειδωλολάτρες, σχισματικούς και αιρετικούς