Ιστορικό

Οι Εβραίοι ζουν εδώ και χιλιάδες χρόνια στην περιοχή του σύγχρονου Ισραήλ και στην αρχαιότητα ήταν πλειονότητα μέχρις ότου εκδιώχθηκαν από τους Ρωμαίους και κατοίκησαν σε διάφορα μέρη του κόσμου. Οι Ρωμαίοι μετονόμασαν τη χώρα από Ιουδαία σε Παλαιστίνη κατά την «Παλαιστίνη Συρία» του Ηροδότου.

Η Ηνωμένη Μοναρχία του Ισραήλ είναι το όνομα που δόθηκε στα ενωμένα βασίλεια του Ισραήλ και του Ιούδα, κατά τη διάρκεια των εξουσιών του Σαούλ, του Δαβίδ και του Σολομώντα, όπως απεικονίζεται στην εβραϊκή Βίβλο αλλά και στην Αγία Γραφή. Παραδοσιακά χρονολογείται μεταξύ 1050 π.Χ. και 930 π.Χ. Στη διαδοχή του γιου του Σολομώντα, Ροβοάμ, γύρω στο 930 π.Χ., η βιβλική αφήγηση αναφέρει ότι η χώρα χωρίστηκε σε δύο βασίλεια: το Βασίλειο του Ισραήλ (συμπεριλαμβανομένων των πόλεων της Συχέμ και της Σαμάρειας) στα βόρεια και το Βασίλειο του Ιούδα (που περιείχε την Ιερουσαλήμ) στο νότο.

Για τους σημερινούς λόγιους η Ηνωμένη Μοναρχία θεωρείται γενικά ως λογοτεχνική κατασκευή και όχι ιστορική πραγματικότητα, επισημαίνοντας την έλλειψη αρχαιολογικών στοιχείων. Είναι γενικά αποδεκτό ότι υπήρχε ένας «Οίκος του Δαβίδ», αλλά πολλοί πιστεύουν ότι ο Δαβίδ θα μπορούσε να ήταν απλά ο μονάρχης ή ο αρχηγός του Ιούδα, που ήταν πιθανότατα ένα μικρό βασίλειο, και ότι η δημιουργία του βόρειου βασιλείου ήταν ένα ξεχωριστό γεγονός. Υπάρχουν ορισμένοι διαφωνούντες σε αυτήν την άποψη.

Σύμφωνα με την εβραϊκή και χριστιανική Βίβλο, τα Βασίλεια του Ισραήλ και του Ιούδα αναδύθηκαν μετά την διάσπαση της Ηνωμένης Μοναρχίας του Ισραήλ τον 10ο αιώνα.  Τα βασίλεια καταστράφηκαν από την Β’ Ασσυριακή Αυτοκρατορία γύρω στο 720. Στα τέλη του 7ου αιώνα π.Χ., τα εβραϊκά βασίλεια έγιναν υποτελή στην Νεο-Βαβυλωνιακή Αυτοκρατορία και στην συνέχεια το 538 π.Χ., ο Κύρος ο Μέγας της Αχαιμενιδικής Αυτοκρατορίας κατέλαβε τη Βαβυλώνα και ίδρυσε την Περσική Αυτοκρατορία.

Ο Κύρος εξέδωσε μια διακήρυξη με την οποία παραχωρούσε θρησκευτική ελευθερία σε όλους τους λαούς που υποτάχθηκαν από τους Βαβυλώνιους και οι Εβραίοι εξόριστοι στη Βαβυλώνα, συμπεριλαμβανομένων 50.000 Ιουδαίων με επικεφαλής τον Ζερουβάβελ , επέστρεψαν στην Ιουδαια. Το 332 π.Χ., ο Μέγας Αλέξανδρος κατέλαβε την περιοχή. Μετά το θάνατό του το 322 π.Χ., οι στρατηγοί του χώρισαν την αυτοκρατορία και η Ιουδαία έγινε συνοριακή περιοχή μεταξύ της Αυτοκρατορίας των Σελευκιδών και του Πτολεμαϊκού Βασιλείου στην Αίγυπτο.  Στην συνέχεια με την σταδιακή κατάρρευση του κράτους των Σελευκιδών στην Ιουδαία δημιουργήθηκαν αυτόνομα βασίλεια .

Διαβάστε επίσης: Πρώτος Ιουδαϊκός Πόλεμος (Α Μέρος)

Σχέσεις των Ρωμαίων με Ασμοναίους και Ηρωδιανούς

Οι Ρωμαίοι εμφανίστηκαν για πρώτη φορά στην Ιουδαία και την περιοχή της το 63 π.Χ. όταν ο Γνάιος Πομπήιος εκμεταλλευόμενος την διαμάχη μεταξύ των αδελφών Υρκανού ΙΙ και Αριστόβουλου ΙΙ κατέλυσε το βασίλειο των Ασμοναίων.

Η Ιουδαία παρέμεινε αυτόνομη υπό την εξουσία του Υρκανού ΙΙ, που διορίστηκε αρχιερέας αφού έχασε όλα τα εξωτερικά της εδάφη . Πολύ σύντομα όμως και η αυτονομία αυτή καταλύθηκε όταν ο έπαρχος της Συρίας Γαβίνιος χώρισε την ιουδαϊκή επικράτεια σε πέντε μέρη , ύστερα από το στασιαστικό κίνημα του γιου του Αριστόβουλου Αλέξανδρου (57 π.Χ.).

Η εμφύλια ρωμαϊκή διαμάχη που ξέσπασε ύστερα από λίγα χρόνια μεταξύ του Πομπηίου και του Καίσαρα έγινε η αιτία για την ανάδειξη ενός νέου ισχυρού άντρα στην περιοχή του Αντίπατρου του Ιδουμαίου ο οποίος διορίστηκε από τον Καίσαρα επίτροπος της Ιουδαίας (47 π.Χ.).

Ο Αντίπατρος ο Ιδουμαίος προώθησε προς την εξουσία τους γιους τους Φασαήλ και Ηρώδη . Ο τελευταίος παρά την δολοφονία του πατέρα του (43 π.Χ.) , κατάφερε να υπερνικήσει όλες τις δυσκολίες που παρουσιάστηκαν μπροστά του και να ανακηρυχτεί βασιλιάς των Ιουδαίων από την Σύγκλητο (40 π.Χ.) με την σύμφωνη γνώμη των δυο ισχυρών ανδρών της Ρώμης, Μάρκου Αντώνιου και Οκταβιανού.

Ο Ηρώδης που κατόρθωσε να επιβάλλει την εξουσία του στην περιοχή ύστερα από τριετή εμφύλιο πόλεμο (37 π.Χ.) θα καταφέρει να επιβιώσει από την νέα εμφύλια σύγκρουση μεταξύ Αντώνιου και Οκταβιανού και να δημιουργήσει με την βοήθεια του τελευταίου ένα εκτεταμένο βασίλειο που ήταν υποτελές στην Ρώμη. Το βασίλειο αυτό ύστερα από τον θάνατο του (4 π.Χ.) διαμοιράστηκε σύμφωνα με την διαθήκη του και την σύμφωνη γνώμη των ρωμαϊκών αρχών μεταξύ των τριών γιων του, Αρχέλαου, Ηρώδη Αντίπα και Φίλιππου ΙΙ.

Η Ιουδαία την εποχή του Ιησού

Η Ιουδαία την εποχή του Ιησού ήταν μέρος της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας , η οποία έλεγχε τα διάφορα εδάφη της με διάφορους τρόπους. Στην Ανατολή (ανατολική Μικρά Ασία , Συρία, Παλαιστίνη και Αίγυπτο), τα εδάφη διοικούνταν είτε από βασιλείς που ήταν «φίλοι και σύμμαχοι» της Ρώμης (συχνά αποκαλούμενοι βασιλιάδες υποτελείς ή, πιο απαξιωτικά, βασιλιάδες «μαριονέτες») είτε από κυβερνήτες υποστηριζόμενοι από ρωμαϊκό στρατό. Όταν γεννήθηκε ο Ιησούς, όλη η εβραϊκή Παλαιστίνη —καθώς και μερικές από τις γειτονικές περιοχές κυβερνούνταν από τον «φίλο και σύμμαχο» της Ρώμης τον Ηρώδη τον Μέγα . 

Για τη Ρώμη, η Παλαιστίνη ήταν σημαντική όχι από μόνη της, αλλά επειδή βρισκόταν μεταξύ της Συρίας και της Αιγύπτου, δύο από τις πιο πολύτιμες κτήσεις της Ρώμης. Η Ρώμη είχε λεγεώνες και στις δύο χώρες αλλά όχι στην Παλαιστίνη. Η ρωμαϊκή αυτοκρατορική πολιτική απαιτούσε η Παλαιστίνη να είναι πιστή και ειρηνική, ώστε να μην υπονομεύει τα μεγαλύτερα συμφέροντα της Ρώμης. Αυτός ο σκοπός επιτεύχθηκε για μεγάλο χρονικό διάστημα επιτρέποντας στον Ηρώδη να παραμείνει βασιλιάς της Ιουδαίας (37–4 Π.Χ. ) και επιτρέποντάς του το ελεύθερο χέρι στη διακυβέρνηση του βασιλείου του, εφόσον πληρούνταν οι απαιτήσεις της σταθερότητας και της πίστης.

Διαβάστε επίσης: Πρώτος Ιουδαϊκός Πόλεμος (Β Μέρος) – Η καταστροφή της Ιερουσαλήμ.

Όταν ο Ηρώδης πέθανε λίγο μετά τη γέννηση του Ιησού, το βασίλειό του χωρίστηκε σε πέντε μέρη. Οι περισσότερες από τις περιοχές των μη εβραίων χωρίστηκαν από τις εβραϊκές περιοχές, οι οποίες μοιράστηκαν μεταξύ των γιών του Ηρώδη. Ο Ηρώδης Αρχέλαος έλαβε την Ιουδαία και την Ιδουμαία (καθώς και τη Σαμάρεια, που ήταν μη Εβραϊκή), και Ο Ηρώδης Αντύπας , που έλαβε τη Γαλιλαία και την Περαία. (Στην Καινή Διαθήκη , ο Αντύπας αποκαλείται κατά κάποιο τρόπο Ηρώδης, όπως στο Λουκά 23:6–12· προφανώς οι γιοι του Ηρώδη πήραν το όνομά του, όπως οι διάδοχοι του Ιουλίου Καίσαρα ονομάζονταν συνήθως Καίσαρας.) Και στους δύο γιους όμως δόθηκαν μικρότεροι τίτλοι του βασιλιά: Ο Αρχέλαος πήρε τον τίτλο του εθνάρχη και ο Αντύπας τετράρχη. Οι μη εβραϊκές περιοχές (εκτός από τη Σαμάρεια ) ανατέθηκαν σε έναν τρίτο γιο, τον Φίλιππο. 

Ο αυτοκράτορας Αύγουστος καθαίρεσε τον Αρχέλαο το 6 μ.Χ, και μετέτρεψε την Ιουδαία, την Ιδουμαία και τη Σαμάρεια από υποτελή βασίλειο σε «αυτοκρατορική Ρωμαϊκή επαρχία». Ως εκ τούτου, έστειλε έναν έπαρχο να κυβερνήσει αυτήν την επαρχία. Αυτός ο Ρωμαίος αριστοκράτης υποστηριζόταν από έναν μικρό ρωμαϊκό στρατό περίπου 3.000 ανδρών. Οι στρατιώτες, ωστόσο, δεν προέρχονταν από την Ιταλία αλλά από τις κοντινές πόλεις, ιδιαίτερα την Καισάρεια και τη Σεβάστεια. πιθανώς, οι αξιωματικοί ήταν από την Ιταλία. Κατά τη δημόσια σταδιοδρομία του Ιησού, ο Ρωμαίος έπαρχος ήταν ο Πόντιος Πιλάτος (κυβέρνησε 26–36 μ.Χ. ).

Αν και ονομαστικά ήταν υπεύθυνος για την Ιουδαία, τη Σαμάρεια και την Ιδουμαία, ο έπαρχος δεν κυβερνούσε άμεσα την περιοχή του. Αντίθετα, βασίστηκε στους τοπικούς ηγέτες. Ο έπαρχος και ο μικρός στρατός του ζούσαν στην κατεξοχήν πόλη των Εθνικών, Καισάρεια, στις ακτές της Μεσογείου, που ήταν περίπου δύο ημέρες πορείας από την Ιερουσαλήμ . Έρχονταν στην Ιερουσαλήμ μόνο για να εξασφαλίσουν την ειρήνη κατά τη διάρκεια των εορτών προσκυνήματος πχ Πάσχα, όταν μεγάλα πλήθη και πατριωτικά θέματα συνδυάζονταν μερικές φορές για να πυροδοτήσουν αναταραχές ή εξεγέρσεις. 

Σε καθημερινή βάση την Ιερουσαλήμ κυβερνούσε ο αρχιερέας. Με τη βοήθεια ενός συμβουλίου, είχε το δύσκολο έργο να μεσολαβεί μεταξύ του απομακρυσμένου Ρωμαίου έπαρχου και του τοπικού πληθυσμού, ο οποίος ήταν εχθρικός προς τους ειδωλολάτρες και ήθελε να είναι απαλλαγμένος από ξένες παρεμβάσεις. Η πολιτική του ευθύνη ήταν να διατηρήσει την τάξη και να δει ότι πληρώνονταν ο φόρος τιμής. Ο Καϊάφας , ο αρχιερέας κατά την ενηλικίωση του Ιησού, κατείχε το αξίωμα περίπου από το 18 έως το 36 μ.Χ., περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον κατά τη ρωμαϊκή περίοδο, υποδεικνύοντας ότι ήταν επιτυχημένος και αξιόπιστος διπλωμάτης. Δεδομένου ότι αυτός και ο Πιλάτος ήταν μαζί στην εξουσία για 10 χρόνια, πρέπει να συνεργάστηκαν με επιτυχία.

Έτσι, την εποχή της δημόσιας σταδιοδρομίας του Ιησού, η Γαλιλαία διοικούνταν από τον τετράρχη Αντύπα, ο οποίος ήταν κυρίαρχος στη δική του επικράτεια, υπό την προϋπόθεση ότι παρέμενε πιστός στη Ρώμη και διατηρούσε την ειρήνη και τη σταθερότητα εντός των συνόρων του. Η Ιουδαία (συμπεριλαμβανομένης της Ιερουσαλήμ) κυβερνήθηκε ονομαστικά από τον Πιλάτο, αλλά η πραγματική καθημερινή διακυβέρνηση της Ιερουσαλήμ βρισκόταν στα χέρια του Καϊάφα και του συμβουλίου του.

Διαβάστε επίσης: Πρώτος Ιουδαϊκός Πόλεμος (66-74 μ.Χ.) – Η πολιορκία και η πτώση της Μασάντα