Η νίκη του Βασιλιά Φερδινάνδου και της Βασίλισσας Ισαβέλλας επί των Μαυριτανών στη Γρανάδα τερμάτισε επτά αιώνες μουσουλμανικού ελέγχου στην Ιβηρική χερσόνησο. Εξασφάλισε επίσης ένα περιβάλλον όπου η ενωμένη Ισπανία μπορούσε να αρχίσει τις εξερευνήσεις οι οποίες οδήγησαν στην ανακάλυψη, στον αποικισμό και στην εκμετάλλευση του Νέου Κόσμου.
Για τον έλεγχο της Ιβηρικής χερσονήσου είχαν αγωνιστεί πολλές δυνάμεις πολύ πριν από τη μάχη της Γρανάδας. Η Ρώμη κυριαρχούσε στην περιοχή από τον καιρό που νίκησε την Καρχηδόνα τον 3ο αιώνα π.Χ., μέχρις ότου οι Βάνδαλοι (που ηττήθηκαν αργότερα από τους Βησιγότθους) πήραν τη θέση τους τον 4ο αιώνα μ.Χ. Στη διάρκεια αυτής της περιόδου οι μουσουλμάνοι επεξέτειναν την αυτοκρατορία τους από την Αραβία μέχρι τη Συρία και το Μαρόκο, ενώ το 711 διέσχισαν τον πορθμό του Γιβραλτάρ από το Μαρόκο και κατέκτησαν την Ισπανία.
Από τις νέες βάσεις τους στην Ισπανία οι μουσουλμάνοι, ή Μαυριτανοί, προσπάθησαν να επεκταθούν περαιτέρω στην Ευρώπη. Ωστόσο, μετά την ήττα τους στην Τουρ το 732, επικεντρώθηκαν στην επέκταση και βελτίωση των θέσεών τους στην Ανδαλουσία, που καταλάμβαναν τα δύο τρίτα της χερσονήσου. Αν και τα Πυρηναία στη βόρεια Ισπανία χώριζαν επισήμως τους χριστιανούς από τους μουσουλμάνους, πολλοί Ισπανοί καθολικοί συνέχιζαν να ζουν νοτίως των ορέων στις επαρχίες της Καστίλης και της Αραγονίας.
Οι Μαυριτανοί μετανάστες στην Ανδαλουσία εγκαταστάθηκαν αρχικά σε περιοχές αναλόγως προς την καταγωγή τους: οι Άραβες στην ανατολή, οι Βερβερίνοι στην κεντρική λοφώδη χώρα και οι Σύριοι στον νότο. Όλοι έφεραν στοιχεία της γλώσσας, του πολιτισμού και της αρχιτεκτονικής τους, που είχαν μακροχρόνιες επιπτώσεις σε ολόκληρη τη χερσόνησο. Παρά το πολυποίκιλο υπόβαθρό τους, οι Μαυριτανοί συνυπήρξαν πολύ καλά με τους χριστιανούς και τους εβραίους που έμεναν στην περιοχή.
Επί αρκετούς αιώνες οι Μαυριτανοί έζησαν σχετικά ειρηνικά παρά τις αρκετές αλλαγές ηγεσίας στον μουσουλμανικό κόσμο. Ωστόσο, υπήρχαν άφθονες εσωτερικές διαμάχες που εμπόδιζαν οποιαδήποτε σημαντική ενιαία προσπάθεια για την απομάκρυνση των χριστιανικών εγκαταστάσεων στον βορρά και, με την πάροδο των ετών, η μαυριτανική ηγεσία εξασθένισε σταθερά ενώ οι χριστιανοί γίνονταν ισχυρότεροι και πιο ενωμένοι.
Διαβάστε Επίσης: Ελ Σίντ – O θρυλικός Καστιλιάνος Ιππότης και εθνικός ήρωας της Ισπανίας.
Τον 11ο αιώνα οι χριστιανοί Ισπανοί άρχισαν να επεκτείνονται προς τον νότο στη μαυριτανική περιοχή (ρεκονκίστα) και το 1085 κατέλαβαν το Τολέδο. Οι επεκτάσεις που ακολούθησαν ήταν σταθερές αλλά υπερβολικά αργές. Το χριστιανικό ισπανικό μέτωπο, υπό τη διοίκηση μιας σειράς ικανών ηγετών στους οποίους περιλαμβάνονταν ο Ελ Σιντ και ο Αλφόνσος Ζ’, αρκέστηκε σε μικρότερες και πιο ακίνδυνες εκστρατείες με τις οποίες καταλάμβαναν τις περιστασιακές μαυριτανικές πόλεις. Αυτές οι εκστρατείες ήταν τόσο σπάνιες ώστε χρειάστηκαν σχεδόν τέσσερεις αιώνες πριν καταφέρουν οι Ισπανοί να εξασθενίσουν τα μαυριτανικά οχυρά στη νότια επαρχία της Γρανάδας.
Ο Ισπανός βασιλιάς Φερδινάνδος Β’ και η σύζυγός του Ισαβέλλα, των οποίων ο γάμος είχε ενώσει τα βασίλεια της Καστίλης, Αραγονίας και Λεόν, αποφάσισαν να αναλάβουν μια τελική επιθετική προσπάθεια για να διώξουν τους Μαυριτανούς από τη χερσόνησο. Στη διάρκεια του καλοκαιριού, ο ισπανικός στόλος περιόρισε τη μαυριτανική άμυνα στην οχυρωμένη πόλη της Γρανάδας. Ο Μαυριτανός ηγέτης Μουχάμαντ ΙΑ’, φοβούμενος ότι αν ζητούσε βοήθεια από τη μουσουλμανική βόρεια Αφρική θα έχανε την ισχύ του απέναντι στους συμμάχους του, αποφάσισε να αντιμετωπίσει τους Ισπανούς μόνος του.
Δεν υπάρχει καμιά ακριβής εκτίμηση του αριθμού των στρατιωτών εντός ή εκτός των τειχών της Γρανάδας. Ορισμένες περιγραφές αναφέρουν ότι ο ισπανικός στρατός διέθετε 80.000 άνδρες, αλλά αυτός ο αριθμός είναι τουλάχιστον διπλάσιος από την πραγματική του δύναμη. Όποιο και να ήταν το σύνολο, είναι εμφανές από όσα συνέβησαν ότι οι Ισπανοί δεν είχαν αρκετά στρατεύματα για να επιτεθούν στα τείχη, ενώ οι Μαυριτανοί δεν ήταν αρκετά ισχυροί για να επιχειρήσουν έξοδο. Τελικά οι Ισπανοί ήταν ικανοποιημένοι με την πολιορκία της πόλης και περίμεναν την πείνα να κάνει το έργο της.
Επί μήνες δεν συνέβη τίποτε το αξιοσημείωτο. Η μία πλευρά προκαλούσε την άλλη, κυρίως για τις διαφορετικές προσευχές και τις θρησκευτικές πεποιθήσεις τους, ενώ κατά καιρούς γίνονταν σύντομες αψιμαχίες. Γενικά, πάντως, η πολιορκία ήταν τόσο ήρεμη, ώστε η βασίλισσα Ισαβέλλα μπόρεσε να επισκεφθεί τις ισπανικές προφυλακές.
Τον Νοέμβριο τα εφόδια και το ηθικό στη Γρανάδα είχαν μειωθεί σημαντικά. Στις 25 του μήνα ο Μουχάμαντ ΙΑ΄ συμφώνησε να παραδοθεί με τον όρο οτι θα είχε ασφαλή μετάβαση στο Μαρόκο και ότι θα εξασφαλιζόταν ήπια αντιμετώπιση για τον λαό του. Κανένας δεν ήταν ευχαριστημένος με την παράδοση χωρίς μάχη, περιλαμβανομένων και μελών της οικογένειας του Μαυριτανού ηγέτη. Όταν έφευγε από την πόλη, ο Μουχάμαντ κοίταξε πίσω του και αναλύθηκε σε δάκρυα. Η μητέρα του, που βρισκόταν στο πλευρό του, λέγεται ότι αναφώνησε: «Κλαις σαν γυναίκα γι’ αυτό που δεν μπορείς να υπερασπιστείς σαν άντρας».
Οι Μαυριτανοί που έμειναν στη Γρανάδα άντεξαν μέχρι τις 2 Ιανουαρίου 1492, οπότε παραδόθηκαν επισήμως. Η ισπανική είσοδος στην πόλη τερμάτισε σχεδόν οκτακόσια χρόνια μουσουλμανικής κυριαρχίας στην Ιβηρική χερσόνησο. Ο Φερδινάνδος κράτησε την υπόσχεσή του. Άφησε τους Μαυριτανούς ηγέτες να φύγουν με ασφάλεια στη βόρεια Αφρική και δεν έβλαψε όσους έμειναν πίσω. Ωστόσο, μέσα σε μια δεκαετία, ο καθολικός ζήλος αυξήθηκε μέχρι σημείου που οι χριστιανοί ανάγκασαν τους εναπομείναντες Μαυριτανούς είτε να εγκαταλείψουν τη χώρα είτε να προσηλυτιστούν στον χριστιανισμό.
Διαβάστε Επίσης: Η Ανακάλυψη της Αμερικής από τον Χριστόφορο Κολόμβο που σηματοδότησε την έναρξη της Εποχής των Ανακαλύψεων και της Ισπανικής κυριαρχίας
Ο ιστορικός Γουέστον Κουκ έγραψε ότι «η ισχύς της πυρίτιδας και οι επιχειρήσεις πολιορκίας του πυροβολικού κέρδισαν τον Πόλεμο της Γρανάδας.
Η πτώση της Γρανάδας θεωρήθηκε μεγάλο πλήγμα για το Ισλάμ και θρίαμβος του Χριστιανισμού. Όλα τα χριστιανικά κράτη της εποχής έδωσαν συγχαρητήρια στον Φερδινάνδο και την Ισαβέλλα. Για τον Χριστιανικό κόσμο, η κατάκτηση της Γρανάδας που σηματοδότησε το τέλος της ισλαμικής παρουσίας στην Ισπανία θεωρήθηκε ως απάντηση του Χριστιανικού κόσμου στην απώλεια της Κωνσταντινούπολης στα χέρια των Οθωμανών Τούρκων σαράντα χρόνια πριν.
Αν και το άμεσο αποτέλεσμα της αναίμακτης νίκης στη Γρανάδα ήταν να τερματιστεί η μουσουλμανική κατάκτηση και να ανοίξει ο δρόμος για τη δημιουργία της καθολικής Ισπανίας, υπήρχαν επίσης και άλλες σημαντικές επιπτώσεις. Για να επεκτείνουν τους εμπορικούς δρόμους τους προς την Ανατολή, ο Φερδινάνδος και η Ισαβέλλα χρηματοδότησαν τις εξερευνήσεις του Χριστόφορου Κολόμβου λίγους μήνες μετά τη νίκη. Η «ανακάλυψη» του Νέου Κόσμου προσείλκυσε σύντομα και άλλους εξερευνητές, πολλοί από τους οποίους ήταν βετεράνοι των πολέμων εναντίον των Μαυριτανών.
Αυτοί υπέταξαν τους ιθαγενείς πληθυσμούς και κατέστησαν ισπανικό το μεγαλύτερο μέρος της κεντρικής και της νότιας Αμερικής. Έτσι, έναν χρόνο μετά τη Γρανάδα, οι Ισπανοί επεξέτειναν την κυριαρχία τους από την Ιβηρική χερσόνησο σε έναν Νέο Κόσμο που διέθετε πλούτη και πόρους για να γίνει η χώρα τους μια μεγάλη παγκόσμια δύναμη.